حمل و نقل بین المللی کالا

عمده روش های حمل کالا به صورت حمل دریایی، حمل زمینی و حمل هوایی محمولات می باشد که بنا بر حجم و وزن و ارزش کالاها و فوریت زمانی آنها با توجه به محدودیت بودجه و در نظر گرفتن ریسک و امنیت برای هر محموله ای و با توجه به مبدا و مقصد آن باید یکی از روش های فوق را برای حمل و نقل بین المللی کالا انتخاب نمود.

حمل و نقل دریایی

عمده ترین شیوه حمل کالا ها حمل دریایی می باشد، این روش به واسطه حداقل هزینه و نبود نیاز به راه سازی و ایجاد خطوط راه آهن و جاده از دیر باز مورد استقبال بازرگانان بوده است؛ البته هزینه زمان در این نوع حمل کالا افزایش می یابد و برای کالا های بسیار ارزش مند و کم حجم و کم وزن روش مناسبی نیست. عمده شرکت هایی که از این روش حمل استفاده می کنند به وسیله کانتینرها ی 20 و 40 فوتی محمولات را جابه جا می کنند. البته محمولات بزرگ و حجیمی مثل گندم و برنج به وسیله ی کشتی های فله بر مخصوص حمل آن کالا (نفت توسط کشتی های نفت کش و گاز توسط کشتی های مخصوص حمل( OPG حمل می شوند. برخی از ماشین آلات با ابعادی که اصطلاحا کالای OOG یا OUT OF GAGE خطاب می شود در کانتینر معمولی جا نمی شوند و در این حالت از کانتینر های روباز و یا بغل باز OPEN TOP  و FLATRACK  استفاده می شود، در مواردی که حجم و ابعاد بسیار خارج از محدوده باشد باید از کشتی های BREAK BULK  و کشتی هایی که بر روی عرشه خود فضا برای قرار دادن محمولات نیز دارند استفاده گردد.

مزایاى حمل و نقل دریائى

حمل و نقل دریائى از نظر شرکت‌هاى بزرگ حمل و نقل بین‌المللى و دولت‌ها و کشورهاى سواحل دریاها نسبت به حمل و نقل هوائى و زمینى داراى مزایایى به‌شرح زیر مى‌باشد.

1. هزینه حمل و نقل از طریق راه‌هاى آبى ارزان‌تر از حمل و نقل از راه‌هاى خشکى و هوایى مى‌باشد به این جهت امروزه بیشتر صاحبان کالا و شرکت‌هاى تجارتى از این روش استفاده مى‌نمایند.

2. از جمله امتیازات دیگر، ثابت بودن نرخ و کرایه باربرى دریائى است که به‌وسیله شرکت‌هاى بزرگ تعیین مى‌شود و کلیه شرکت‌هاى حمل و نقل دریائى موظّف به رعایت نرخ مزبور هستند به جز کشتى‌هاى آزاد که در مواردى با توافق صاحب کشتى و مالک کالا نرخ حمل را تعیین مى‌نمایند.

3. امتیاز دیگر این روش این است که مقدار بارى که حمل مى‌شود نسبتاً زیاد است به‌طورى که در یک حمل و نقل دریائى محموله‌هاى سنگین بین 200،000 الى 500،000 تن به بالا به‌سادگى جابه‌جا مى‌شود و از بندرى به بندر دیگر حمل و تحویل مى‌گردد.

4. عامل چهارم در مورد حمل و نقل دریائى ایمنى و ضریب اطمینان این روش است زیرا اگر استانداردهاى مربوط به حمل و نقل دریائى از نظر بسته‌بندى و ... رعایت گردد و خریدار و فرستنده برابر مقررّات اینکوترمز در مورد بیمه کالا و سایر شرایط اقدام نمایند تقریباً حمل و نقل کالا بدون خطر و یا خطرات بسیار کمى انجام خواهد شد و به سلامت مال‌التجاره و کشتى و خدمه و غیره آسیب وارد نخواهد گردید.

به این جهت حمل و نقل دریائى از اهمیت ویژه‌اى برخوردار است و براى شرکت‌هاى حمل و نقل مسیر رفت و برگشت نیز تعیین گردیده است که به خطوط اصلى دریائى نیز مشهور مى‌باشند.

بارنامه

در حمل و نقل دریائى بارنامه اهمیت به سزائى دارد و در مقررات کنوانسیون ملل که به مقررات هامبورک آلمان مشهور است چنین تعریف گردیده است.

بارنامه سندى است که دلالت بر حمل و نقل دریائى و تحویل کالا یا بارگیرى آن توسّط حمل‌کننده آن دارد و حامل آن متعهّد مى‌گردد که کالا را در برابر سند مزبور تحویل دهد و این سند از لحاظ حقوقى داراى چند خصوصیّت است.

1. سندى است که دلالت بر وجود قرارداد حمل و نقل مى‌نماید.

2. دلیلى است بر اینکه کالا تحویل گردیده و روى کشتى قرار دارد. در حقیقت نوعى رسید کالا و محموله هم به حساب مى‌آید.

3. سندى است که دلالت بر مالکیت کالا دارد یعنى هر کس آن را در دست داشته باشد مالک کالا یا نماینده مالک مى‌باشد.

4. قابلیت نقل و انتقال دارد یعنى به‌وسیله بارنامه مانند قبض انبار مى‌توان محموله را به دیگرى منتقل نمود.

5. بدون در دست داشتن بارنامه کالا تحویل نمى‌شود.

در مقالات بعدی به توضیح انواع بارنامه و انواع روش های دیگر حمل و نقل بین المللی خواهیم پرداخت.